Πρεμιέρα έκανε η νέα σκηνοθετική πρόταση του Τάκη Τζαμαργιά, Η τάξη μας, με έναν εξαιρετικό θίασο στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Το έργο του Πολωνού συγγραφέα Ταντέους Σλομποτζιάνεκ αποτελεί ένα σπουδαίο κείμενο της σύγχρονης ευρωπαϊκής δραματουργίας, γραμμένο το 2009, και αφορά τη σφαγή στη Γιεντβάμπνε της Πολωνίας το 1941, όταν Πολωνοί καθολικοί κάτοικοι συγκέντρωσαν και σκότωσαν όλους τους Πολωνούς Εβραίους γείτονές τους. Καταγράφει με ψυχραιμία, αλλά και γερές δόσεις συναισθήματος, πώς οι ιστορικές συγκυρίες στιγματίζουν τις ζωές των ανθρώπων, φέρνουν στην επιφάνεια τον «κρυμμένο» μας εαυτό και διαλύουν τους πιο ισχυρούς ανθρώπινους δεσμούς.
10 ηθοποιοί (Κώστας Γαλανάκης, Καίτη Κωνσταντίνου, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Ράνια Οικονομίδου, Άλκης Παναγιωτίδης, Θέμης Πάνου, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Βασίλης Μαγουλιώτης και Γιάννης Νταλιάνης) μας παρουσιάζουν τη ζωή δέκα Πολωνών συμμαθητών, που τους συνδέει η κοινή εθνικότητα και τους διαχωρίζει η διαφορετική θρησκεία. Όταν ο ναζισμός θα εισβάλλει στη χώρα τους, οι σχέσεις που είχαν κτιστεί μέσα στη σχολική τάξη θα καταρρεύσουν. Θηριωδία και μίσος θα πάρουν τη θέση της συνύπαρξης και της αλληλοϋποστήριξης. Το μίσος θα γεννήσει νέο μίσος και ο άνθρωπος θα βγάλει στην επιφάνεια τα πιο απρόβλεπτα στοιχεία του εαυτού του. Άραγε ο χρόνος είναι ικανός να επουλώσει τις πληγές; Το σήμερα να αθωώσει το χθες; Πώς ησυχάζει η ψυχή, όταν έχει αποκαλύψει τις πιο σκοτεινές πτυχές της;
Ενώ από την φύση της, η γραφή του έργου μπορεί να οδηγήσει στην παγίδα του διδακτισμού, ο σκηνοθέτης (ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες που έχουμε κατά την προσωπική μου άποψη) καταφέρνει να αποφύγει αυτή την παγίδα – η παράσταση δεν κουνά το δάχτυλο στον θεατή. Μια από τις πιο συγκλονιστικές σκηνές είναι εκείνη στην αποθήκη με την καύση των Εβραίων από τους γείτονες τους, τους Πολωνούς. Η Κωνσταντία Τάκαλου ως Ντόρα παραδίδει ένα ακόμα ρεσιτάλ ερμηνείας.
Η παράσταση στηρίζεται πολύ στην αφήγηση και ο θεατής μπορεί να διακρίνει ότι η πλειοψηφία των ηθοποιών έχει μεγαλύτερη συναισθηματική εμπλοκή ενώ οι υπόλοιποι αντιμετωπίζουν περισσότερο μπρεχτικά τις καταστάσεις.
Ο συγγραφέας δεν καταγγέλλει ούτε υποστηρίζει άμεσα μια συγκεκριμένη θέση. Τα ίδια γεγονότα παρουσιάζονται πολυπρισματικά και καλειδοσκοπικά από όλους όσους έλαβαν μέρος σε αυτά. Εκθέτει την αντιφατική συμπεριφορά των ηρώων του με την υποκειμενικότητα της αφήγησής τους. Και καθώς όλοι οι ήρωες, ο καθένας από την δική του οπτική, διηγούνται τις ζωές τους – με όλα τα δραματικά γεγονότα- κάτι μένει σταθερό και βάζει τους ήρωες σε νοσταλγική διάθεση μέσα στον παραλογισμό της Ιστορίας την οποία βιώνουν (ίσως μόνο στα λόγια και όχι στις πράξεις): Η Τάξη μας που ορίζει τα χρόνια της παιδικής αθωότητας. Έτσι, απαλλασσόμενος από τις ενοχές του, κάθε ένας ανακαλεί την διάσταση της παιδικής του αθωότητας, σαν άλλοθι αλλά και σαν ζητούμενο της ύπαρξής του, όπως ακριβώς κλείνει ο συγγραφέας κάθε ένα από τα 14 μαθήματα του έργου με ένα παιδικό τραγούδι, που ίσως και να κρύβει το νόημα του έργου.
Συνοπτικά, είναι μια παράσταση που αξίζει να δείτε, από εκείνες τις παραστάσεις που μας κάνουν να σκεφτόμαστε ότι δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο, μια παράσταση με υψηλή αισθητική (φανταστικά τα σκηνικά και τα κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου), με ωραία μουσική και τραγούδια, μα πάνω από όλα μια δουλεμένη παράσταση με 10 υπέροχους ηθοποιούς!
“Γι’ αυτό άσε τους φόβους,
βαθιά βγάλε πνοή,
Να ο Βορράς, να και ο Νότος,
να η Δύση, να και η Ανατολή”
Η Ελένη Ράντου.
Ο Μανώλης Παντελιδάκης και ο Ορφέας Αυγουστίδης.
Η Καίτη Κωνσταντίνου και η Υρώ Μανέ.
Με την Κωνσταντία Τάκαλου και τον Γιώργο Κιμούλη.
Ο σκηνοθέτης Τάκης Τζαμαργιάς και η Άννα Αδριανού.
Ο Δημήτρης και η Λέλα Πιατά.
Ο Κωνσταντίνος Γώγουλος, ο Γιώργος Βουβάκης, η Φανή Γεωργακοπούλου και η Αγγελική Πασπαλιάρη.
Η Πέγκυ Σταθακοπούλου, η Μαίρη Σταυρακέλλη, ο Γιώργος Πυρπασόπουλος, ο Σπύρος Μπιμπίλας, ο Δημήτρης Φραγκιόγλου και ο Χρήστος Σπανός.
Η Αντιγόνη Κουκουλάκου.
H Μυρτώ Αλικάκη, ο Γιάννης Νταλιάνης, η Μαριλίτα Λαμπροπούλου και ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος.
Η Άννα Διαμαντοπούλου και η Κατερίνα Διδασκάλου.
Φωτογραφίες: Papadakispress, NDPphoto.