Ακριβώς στα γενέθλια του πρώτου χρόνου του Mr-Green, o Νίκος Κουρής που έκανε το ποδαρικό στο site μου φέρνοντας γούρι (θυμηθείτε εδώ) “έρχεται” ξανά ως ο μυθικός ήρωας Αίας. Την περασμένη Παρασκευή, έγινε η πρεμιέρα του Αίαντα σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου με τον σημαντικό μας ηθοποιό στον ομώνυμο ρόλο. Ένα τραγούδι για τον Αίαντα αλλά και για τον κάθε σημερινό Αίαντα, θέλησε να πει ο σκηνοθέτης με την παράστασή του που είχε σαφείς αναφορές στην ελληνική επανάσταση του 1821. Ο εμπνευσμένος σκηνοθέτης παρουσίασε μια παράσταση με εξαιρετικές ερμηνείες, ελληνικό χαρακτήρα και υψηλή αισθητική που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του κόσμου. Ευρηματική ήταν η σύλληψη του σκηνοθέτη να συνδέσει τη σοφόκλεια τραγωδία με την Επανάσταση του ’21, κάνοντας ένα σχόλιο στη διχόνοια των Ελλήνων, το μεγάλο διαχρονικό πάθος μας. «Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ένας ήρωας, από τις μεγαλύτερες μορφές του Αγώνα, ένιωσε στο πετσί του τον παραμερισμό του από τους πολιτικούς. Η νέα τάξη πραγμάτων δεν τον χρειαζόταν τον χθεσινό ήρωα, έπρεπε να τον ακυρώσει. Αμαυρώνοντας το όνομά του και παίρνοντας τη ζωή του με τον πιο βίαιο τρόπο. Αυτές οι αναλογίες, που βασίζονται σε κάποια κοινά στοιχεία, δεν χρειάζεται να δηλώνονται φωναχτά, ωστόσο επηρέασαν τη σκηνοθετική ματιά, τη μουσική και την αισθητική της παράστασης» ανέφερε χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης. Η σκηνοθεσία του Θεοδωρόπουλου βασίστηκε στην έξοχη μετάφραση του Δημήτρη Μαρωνίτη (Μίμη κατά τον σκηνοθέτη). Λόγος ακριβής, ποιητικός, πυκνός, έδωσε μέγεθος στην πτώση του Αίαντα – θα ήθελα να σημειώσω την εξαιρετική μετάφραση στα αγγλικά για τους ξένους τουρίστες, παρακολουθούσα και τους υπότιτλους και ομολογώ πως η μετάφραση ήταν up to the point, σαφής, με ωραίες λόγιες αλλά και κατανοητές λέξεις και αξίζουν συγχαρητήρια στον μεταφραστή του φεστιβάλ! 11.000 κόσμου παρακολούθησαν και τις δυο μερες του τρίτου στην σειρά επιδαύρειου διημέρου την παράσταση, αποθεώνοντας τους συντελεστές. Ενδεικτικό της θεατρικής του ιδιοφυϊας του, το πρώτο σωζόμενο έργο του μεγάλου μας τραγικού Σοφοκλή μιλά για την ματαίωση που αισθάνεται ένας ήρωας που τάχθηκε σε ένα ιδανικό, όταν έρχεται η στιγμή να θεωρηθεί ξεπεσμένος ή ξεπερασμένος από το ίδιο σύστημα που κάποτε τον ανέθρεψε. Και λέγοντας ήρωα, εννοούμε τον δεύτερο καλύτερο Έλληνα πολεμιστή μετά τον Αχιλλέα! Το έργο διαδραματίζεται στους τελευταίους μήνες του Τρωϊκού πολέμου, όπου με τον θάνατο του Αχιλλέα, ο Αίας είναι πια ο αξιότερος πολεμιστής των Ελλήνων . Στο πλαίσιο μιας δυναμικής αντιπαράθεσης του μυθικού παρελθόντος και του παρόντος των πολιτικών θεσμών, ο Σοφοκλής καταπιάνεται με το μύθο του Αίαντα, όταν διαπιστώνει πως ο Οδυσσέας αποσπά με μια μηχανορραφία τα όπλα του Αχιλλέα, τα οποία δικαιωματικά του ανήκουν. Στην προσπάθεια του να εκδικηθεί τους Αχαιούς γι’ αυτή τη συμπαιγνία, η θεά Αθηνά τον ρίχνει στο «δίχτυ της μανίας» και αντ’ αυτών ο Αίας δολοφονεί ένα κοπάδι ζώων (εύρημα του ποιητή στην αρχή που βάζει την θεά Αθηνά να μιλά στον Αίαντα με τον Οδυσσέα να παρακολουθεί αόρατος). Μόλις συνέρχεται από την ξέφρενη παραφορά του και συνειδητοποιεί την πράξη του αισθάνεται δύο φορές ατιμασμένος. Το υψηλό ήθος του ήρωα που δεν συμβιβάζεται, η γνώση πως δεν μπορεί να αποκτήσει τα όπλα ως έπαθλα της αριστείας του για να συνεχίσει το κλέος της οικογένειας τον οδηγεί στην αυτοκτονία. Ο Αίας δεν μπορεί να συνυπάρξει στο νέο κοινωνικο-πολιτικό κατεστημένο. Ο κεντρικός ήρωας, ανυπέρβλητα γενναίος, παλεύει με τη μοίρα του, καθώς επιθυμεί μόνος του να ορίζει ζωή και θάνατο, απορρίπτοντας σταθερά τη θεϊκή βοήθεια. Ακέραιος χαρακτήρας με ακλόνητη πίστη στις ηθικές του αξίες, αρνείται και την παραμικρή έκπτωση σ’ αυτές. Τον θάνατο του ακολουθεί η διαμάχη των Ελλήνων στρατηγών Μενέλαου και Αγαμέμνονα που αρνούνται μια έντιμη ταφή στο νεκρό και του αδελφού του Τεύκρου ο οποίος απαιτεί (και καταφέρνει) την τελευταία τιμή για τον ένδοξο ήρωα. Δίπλα στον Νίκο Κουρή που καθήλωσε το κοινό και έκανε τον δίκαιο και τίμιο λόγο του Σοφοκλή να ακουστεί σε κάθε θεατή (σε κάποιο σημείο της παράστασης, η φωνή του ηθοποιού ακούστηκε καθαρά με τέτοια ηχώ που ένιωθες κατευθείαν μέσα σου την μαγεία αυτού του θεϊκού χώρου), εξίσου συγκλονιστική η Μαρία Πρωτόπαππα – που όπου και να την έχω δει με συγκινεί-, ιδανική επίλογή ως σύζυγος του ήρωα, που τον στήριξε και τον υποστήριξε και μετά θάνατον. Η φράση της “Ό,τι λαχτάρησε το απόκτησε, τον θάνατο που θέλησε” καταγράφεται ως μια από τις πιο σπουδαίες της αρχαίας γραμματείας. Άλλο ένα ατού της παράστασης, ο Γιάννος Περλέγκας, τι ηθοποιός! Ηθοποιός με εκτόπισμα, υποδύθηκε τον Τεύκρο που βγαίνει στο δεύτερο μέρος, μετά τον θάνατο του ήρωα. Highlight ήταν η σκηνή της αυτοκτονίας του πολεμιστή και η «μεταφυσική» αποχώρηση του από τη σκηνή, που συμβολίζει την μοναχική διαδρομή του ανθρώπου από τη ζωή προς τον θάνατο. Ακόμη όμως και στις στιγμές της αγωνίας του, ο Αίας δεν έχασε το «φυσικό» του. Λίγο πριν πέσει επάνω στο σπαθί που είχε καρφώσει στη γη, επικαλέστηκε τον Δία, να του ζητήσει μία «εύκολη» χάρη, μία βοήθεια, που αρνήθηκε να ζητήσει καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του: Να φροντίσει για την ταφή του. Υψηλού επιπέδου ερμηνείες από όλους τους ηθοποιούς, στον χορό ήταν οι φίλοι μου – εξαιρετικοί- Δημήτρης Πασσάς, Σταύρος Σβήγκος, Θύμιος Κούκιος και Κρις Ραντάνοφ ανάμεσα σε υπερ-ταλαντούχους καλλιτέχνες. Η μελαγχολική μουσική με την υπογραφή του Νίκου Κυπουργού, εμπνευσμένη από την ηπειρώτικη και μακεδονίτικη παράδοση «παντρεύτηκε» εύστοχα με το εύρημα του Ραψωδού (στο ρόλο ο Μιχάλης Τιτόπουλος) που ανέλαβε την εισαγωγή και την απαγγελία των χορικών. Πρώτη φορά μου έκανε τόση εντύπωση ο φωτισμός μιας παράστασης!! Αργότερα έμαθα ότι ήταν του Σάκη Μπιρμπίλη, o οποίος έδωσε μια αυστηρότητα και μια μεγαλοπρέπεια στο “παραδοσιακό” σκηνικό, το ίδιο και τα κοστούμια που σύναδαν με το πατριωτικό όραμα του σκηνοθέτη. Με χαροποίησε τόσο που είδα πάρα πολλούς τουρίστες να επισκέπτονται το αρχαίο θέατρο, να απολαμβάνουν την παράσταση και να θέλουν να δώσουν συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές!
* Mετά την καλλιτεχνική επιτυχία και τη θερμή ανταπόκριση των χιλιάδων θεατών που κατέκλυσαν την Επίδαυρο, το Θέατρο του Νέου Κόσμου παρουσιάζει τον Αίαντα του Σοφοκλή τη Δευτέρα 27 Ιουλίου στο Θέατρο Βράχων στον Βύρωνα.
Ο Νίκος Κουρής, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος.
Ο Δημήτρης Μαρωνίτης παρακολούθησε συγκινημένος την πρεμιέρα και καταχειροκροτήθηκε στην υπόκλιση από όλους για την έξοχη απόδοσή του.
O Mάκης Παπαδημητρίου, ο Παντελής Δεντάκης και ο Δημήτρης Πασσάς.
Ο Νίκος Κουρής, η Νίκη Παλληκαράκη και ο Μάκης Παπαδημητρίου.
Τουρίστες παρακολούθησαν την παράσταση με την βοήθεια υπέρτιτλων και αμέσως μετά, βρέθηκαν στα καμαρίνια για να δώσουν συγχαρητήρια και να φωτογραφηθούν με τον Αίαντα (σ.σ.: τον περικύκλωσαν!).
Ο Σταύρος Σβήγκος με την μικρή Λυδία και ο Κρις Ραντάνοφ.
Ο Θύμιος Κούκιος, ο Γιάννος Περλέγκας και ο Αλέξανδρος Μαυρόπουλος.
Με τον Σταύρο Σβήγκο.
ΔΙΑΝΟΜΗ :
Αίας Νίκος Κουρής
Τέκμησσα Μαρία Πρωτόπαππα
Οδυσσέας Γιάννης Τσορτέκης
Αθηνά Ελένη Ουζουνίδου
Τεύκρος Γιάννος Περλέγκας
Άγγελος Παντελής Δεντάκης
Μενέλαος Γιάννης Κλίνης
Αγαμέμνων Δημήτρης Παπανικολάου
Ευρυσάκης Νικόλας Κατσαμπάνης
Ραψωδός Μιχάλης Τιτόπουλος
ΧΟΡΟΣ :
Θύμιος Κούκιος, Δαβίδ Μαλτέζε, Δημήτρης Πασσάς, Κρις Ραντάνοφ, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Χρήστος Μαλάκης, Σταύρος Σβήγκος, Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος, Μάνος Στεφανάκης, Σπύρος Κυριαζόπουλος, Θοδωρής Σκυφτούλης.